5 điều bạn cần biết về rối loạn phát triển thần kinh

Rối loạn phát triển thần kinh (Neurodevelopmental Disorders) là một thuật ngữ nền tảng và bao quát trong lĩnh vực giáo dục đặc biệt. Tuy nhiên, không phải ai cũng nắm rõ bản chất và phạm vi của nó. Việc hiểu rõ rối loạn phát triển thần kinh là gì là bước đi nền tảng giúp phụ huynh nhận biết và hỗ trợ kịp thời cho trẻ rối loạn phát triển thần kinh.

Bài viết này đi thẳng vào 5 điều cốt lõi mà mọi phụ huynh và chuyên gia cần nắm vững về rối loạn phát triển thần kinh, từ định nghĩa, phân loại nhóm rối loạn phát triển thần kinh cho đến lộ trình can thiệp hiệu quả.

Điều 1: Rối Loạn Phát Triển Thần Kinh Là Gì?

 

>> XEM THÊM: Khóa học thấu hiểu và hỗ trợ hành vi của trẻ rối loạn phát triển

 

Rối loạn phát triển thần kinh là gì? Đây là một nhóm các rối loạn có nguồn gốc từ sự phát triển bất thường của hệ thống thần kinh (não bộ) từ sớm. Chúng được đặc trưng bởi sự suy giảm trong các lĩnh vực cụ thể về nhận thức, vận động, ngôn ngữ, xã hội hoặc cảm xúc, thường xuất hiện trước tuổi đi học.

• Nguồn gốc Não bộ: Các rối loạn này là do sự thay đổi về cấu trúc, chức năng, hoặc kết nối của não bộ.
• Khởi phát sớm và Dai dẳng: Dấu hiệu xuất hiện từ sớm và tình trạng suy giảm chức năng thường kéo dài suốt cuộc đời, mặc dù mức độ có thể cải thiện nhờ can thiệp.
• Phạm vi Rộng: Thuật ngữ này bao gồm nhiều tình trạng khác nhau, từ Rối loạn Phổ Tự kỷ (ASD) đến Rối loạn Tăng động Giảm chú ý (ADHD).

Điều 2: Nhóm Rối Loạn Phát Triển Thần Kinh Chính (Phân loại theo DSM-5)

Để nhận diện và can thiệp đúng trọng tâm, bạn cần biết rõ nhóm rối loạn phát triển thần kinh chính nào được phân loại theo tiêu chuẩn quốc tế (DSM-5):

• Rối loạn Khuyết tật Trí tuệ (ID): Suy giảm về trí tuệ và kỹ năng thích ứng.

• Rối loạn Phổ Tự kỷ (ASD): Suy giảm trong giao tiếp xã hội và hành vi lặp lại.

• Rối loạn Tăng động Giảm chú ý (ADHD): Kém chú ý và/hoặc tăng động – bốc đồng.

• Rối loạn Ngôn ngữ và Lời nói: Khó khăn trong việc hiểu và sử dụng ngôn ngữ.

• Rối loạn Học tập Đặc hiệu: Khó khăn dai dẳng trong việc đọc, viết hoặc tính toán.

Sự khác biệt giữa rối loạn phát triển thần kinh và rối loạn phát triển tâm thần nằm ở chỗ: các rối loạn thần kinh phát triển có nguồn gốc từ quá trình phát triển não bộ từ sớm, còn rối loạn tâm thần thường chỉ các vấn đề về cảm xúc, hành vi, và nhận thức có thể phát sinh ở mọi lứa tuổi.

Việc đồng hành cùng con tại trung tâm OME sẽ giúp bạn có lộ trình rõ ràng, từ việc đánh giá các triệu chứng của trẻ rối loạn phát triển thần kinh đến việc lập kế hoạch can thiệp cá nhân hóa cho từng nhóm rối loạn.

Điều 3: Nhận Biết Sớm Trẻ Rối Loạn Phát Triển Thần Kinh

Dấu hiệu nhận biết trẻ rối loạn phát triển thần kinh thường rất tinh tế nhưng xuất hiện sớm. Việc phát hiện kịp thời giúp tận dụng tối đa “thời điểm vàng” can thiệp.

• Dấu hiệu Giao tiếp và Xã hội: Trẻ 18 tháng tuổi không đáp ứng khi gọi tên, không giao tiếp bằng mắt (hoặc rất ít), không chỉ tay hoặc không dùng cử chỉ để giao tiếp.

• Dấu hiệu Hành vi và Cảm xúc: Hành vi lặp lại quá mức (stimming), khó khăn với sự thay đổi (rigid thinking), bốc đồng, hoặc thiếu tập trung kéo dài.

• Dấu hiệu Vận động: Chậm đạt các mốc vận động (bò, đi), vụng về hoặc gặp khó khăn trong các hoạt động vận động tinh.

• Phản ứng Giác quan: Phản ứng quá mức (ví dụ: bịt tai) hoặc kém mức (ví dụ: không phản ứng với đau) với các kích thích giác quan.

Việc thấu hiểu tâm lý trẻ em và các biểu hiện hành vi là cần thiết để phân loại đúng nhóm rối loạn phát triển thần kinh của con. Bạn có thể tham khảo khóa học tâm lý học online để nắm vững các kiến thức nền tảng về phát triển và chiến lược hỗ trợ hành vi.

Điều 4: Bệnh Rối Loạn Phát Triển Thần Kinh Do Đâu?

Rối loạn phát triển thần kinh không có nguyên nhân duy nhất, mà là kết quả của sự tương tác phức tạp giữa các yếu tố:

• Yếu tố Di truyền (Genetics): Các biến đổi gen, dù hiếm hay phổ biến, đều đóng vai trò lớn trong hầu hết các nhóm rối loạn phát triển thần kinh (ví dụ: ASD, ADHD).

• Yếu tố Môi trường trước khi sinh: Tuổi tác của cha mẹ cao, phơi nhiễm với chất độc hại (như rượu, thuốc lá) hoặc nhiễm trùng trong thai kỳ có thể làm tăng nguy cơ.

• Biến chứng trong và sau sinh: Sinh non, cân nặng khi sinh thấp, thiếu oxy lên não khi sinh.

Quan trọng là phải hiểu rằng các rối loạn này không phải do lỗi nuôi dạy của phụ huynh.

Điều 5: Lộ Trình Can Thiệp Toàn Diện

Can thiệp sớm là “chìa khóa vàng” giúp trẻ rối loạn phát triển thần kinh phát triển tối đa tiềm năng. Lộ trình can thiệp bao gồm:

• Đánh giá Chuyên khoa: Phải được thực hiện bởi đội ngũ đa chuyên gia (bác sĩ nhi phát triển, nhà tâm lý, chuyên viên trị liệu) để xác định chính xác rối loạn phát triển thần kinh là gì và nhu cầu hỗ trợ cụ thể.

• Can thiệp Hành vi và Trị liệu Chuyên biệt: Áp dụng các liệu pháp dựa trên bằng chứng (ABA cho ASD, Trị liệu Ngôn ngữ cho Rối loạn Ngôn ngữ, Huấn luyện Kỹ năng Xã hội).

• Hỗ trợ Giáo dục và Môi trường: Xây dựng Chương trình Giáo dục Cá nhân hóa (IEP) và điều chỉnh môi trường học tập, sinh hoạt để phù hợp với đặc điểm của trẻ.

Kiến thức chuyên môn là nền tảng vững chắc để đồng hành cùng trẻ. Để có được một cái nhìn chuyên nghiệp, toàn diện về phương pháp và kỹ thuật can thiệp nhóm rối loạn phát triển thần kinh, đừng bỏ lỡ khóa học giáo dục đặc biệt online của chúng tôi.

Kết luận

5 điều bạn cần biết về rối loạn phát triển thần kinh này là nền tảng vững chắc để bạn bắt đầu hành trình hỗ trợ con mình. Việc can thiệp sớm, đúng trọng tâm là chìa khóa để trẻ rối loạn phát triển thần kinh có thể phát triển tối đa tiềm năng và hòa nhập xã hội tốt nhất.

Hãy liên hệ ngay với chúng tôi để được tư vấn chuyên sâu và xây dựng lộ trình can thiệp phù hợp nhất cho con bạn.

TRUNG TÂM ĐÀO TẠO VÀ CHĂM SÓC SỨC KHOẺ CHỦ ĐỘNG OME VIỆT NAM

Hotline: 0966.000.643

Website: ome.edu.vn

Email: [email protected]

Địa chỉ: Số 116 Trần Vỹ, Phường Phú Diễn, Thành phố Hà Nội