Trẻ mắc chứng rối loạn tăng động giảm chú ý phải làm sao

Trẻ mắc chứng rối loạn tăng động giảm chú ý phải làm sao để hòa nhập và phát triển tốt là nỗi trăn trở lớn nhất của các bậc phụ huynh khi nhận thấy con mình có những hành vi hiếu động thái quá. Sự lo lắng là điều dễ hiểu, nhưng thay vì hoang mang, cha mẹ cần một lộ trình hành động cụ thể và khoa học. Bài viết dưới đây sẽ cung cấp giải pháp toàn diện từ việc thấu hiểu hội chứng tăng động giảm chú ý đến các phương pháp giáo dục hành vi thiết thực nhất ngay tại gia đình.

1. Bước 1: Hiểu đúng bản chất – Rối loạn ADHD là gì?

 

>> XEM THÊM: Khóa học nhận diện trẻ tăng động giảm chú ý và cách giáo dục

 

Trước khi tìm lời giải cho câu hỏi trẻ mắc chứng rối loạn tăng động giảm chú ý phải làm sao, chìa khóa đầu tiên nằm ở sự thấu hiểu. Rất nhiều cha mẹ nhầm lẫn giữa sự hiếu động đơn thuần và bệnh lý, dẫn đến những kỳ vọng sai lệch vào con cái.

Về mặt khoa học, rối loạn ADHD là gì? (ADHD là viết tắt của Attention Deficit Hyperactivity Disorder). Đây là một rối loạn phát triển thần kinh liên quan đến sự thiếu hụt các chất dẫn truyền thần kinh (như Dopamine) ở thùy trán – vùng não chịu trách nhiệm kiểm soát hành vi và sự tập trung.

Điều này có nghĩa là:

• Con không cố tình “hư” hay chống đối.

• Con không lười biếng.

• Bộ não của con đang vận hành theo cơ chế tìm kiếm sự kích thích liên tục.

Khi cha mẹ chấp nhận sự thật này, thái độ giáo dục sẽ chuyển từ “trừng phạt” sang “hỗ trợ”. Đây là bước ngoặt quan trọng nhất để bắt đầu hành trình đồng hành cùng con.

2. Bước 2: Nhận diện chính xác dấu hiệu rối loạn tăng động giảm chú ý ở trẻ

 

>> XEM THÊM: Cách điều trị rối loạn tăng động giảm chú ý hiệu quả

 

Không phải đứa trẻ nào chạy nhảy nhiều cũng mắc bệnh. Để tránh việc can thiệp sai hoặc bỏ lỡ thời gian vàng, cha mẹ cần quan sát kỹ các dấu hiệu rối loạn tăng động giảm chú ý ở trẻ trước khi đưa con đi khám chuyên sâu.

Các nhóm triệu chứng điển hình:

1. Nhóm Tăng động – Bốc đồng:

   • Trẻ luôn tay luôn chân, ngọ nguậy trên ghế.

   • Leo trèo bất chấp nguy hiểm, chạy nhảy trong những tình huống không phù hợp (lớp học, đám giỗ).

   • Nói quá nhiều, hay cắt ngang lời người khác.

2. Nhóm Giảm chú ý:

   • Dễ dàng bị xao nhãng bởi tiếng động nhỏ.

   • Hay quên đồ dùng học tập, làm mất áo khoác, bình nước.

   • Khó khăn khi làm theo các hướng dẫn nhiều bước.

Nếu con bạn có các biểu hiện trên kéo dài trên 6 tháng và xảy ra ở cả nhà lẫn trường học, hãy tìm đến các đơn vị đánh giá uy tín. Tại trung tâm OME, chúng tôi luôn khuyến khích phụ huynh kết hợp giữa quan sát gia đình và đánh giá chuyên môn để có kết luận chính xác nhất.

3. Bước 3: Thiết lập môi trường “Kỷ luật tích cực”

Sau khi đã xác định rõ tình trạng, câu hỏi tiếp theo là: Môi trường sống cho trẻ mắc chứng rối loạn tăng động giảm chú ý phải làm sao để hỗ trợ não bộ của con tốt nhất?

Cấu trúc hóa thói quen (Routine)

Trẻ ADHD thường cảm thấy lo âu trong một môi trường hỗn loạn. Hãy giúp con bằng cách:

• Lịch trình cố định: Giờ ăn, giờ ngủ, giờ làm bài tập cần được giữ nguyên mỗi ngày.

• Trực quan hóa: Dùng bảng hình ảnh để nhắc nhở quy trình (Ví dụ: Hình bàn chải đánh răng -> Hình bộ quần áo ngủ -> Hình quyển truyện).

Khen thưởng đúng cách

Thay vì trừng phạt khi con mắc lỗi (điều thường chỉ làm tăng sự chống đối), hãy tập trung vào hành vi tốt. Dù chỉ là con ngồi yên được 5 phút, hãy khen ngợi ngay lập tức.

Để nắm vững nghệ thuật “khen đúng – phạt nghiêm” mà không làm tổn thương con, cha mẹ nên tham khảo kiến thức từ một khóa học tâm lý học online. Việc hiểu sâu về tâm lý lứa tuổi sẽ giúp bạn biết cách “lạt mềm buộc chặt”, biến những quy tắc khô cứng thành thói quen tự giác cho trẻ.

4. Bước 4: Áp dụng cách dạy trẻ tăng động giảm chú ý tại nhà

Cha mẹ chính là người thầy tốt nhất của con. Dưới đây là các cách dạy trẻ tăng động giảm chú ý dựa trên nguyên tắc chia nhỏ và đơn giản hóa mà bạn có thể áp dụng ngay.

Kỹ thuật “Chia để trị” (Chunking)

Não bộ trẻ ADHD thường bị “đóng băng” trước các nhiệm vụ lớn.

• Thay vì nói: “Con dọn phòng đi.”

• Hãy nói: “Con nhặt hết đồ chơi màu xanh bỏ vào giỏ.” (Xong) -> “Giờ con xếp truyện lên giá.”

Kỹ thuật giao tiếp “Sandwich”

Khi muốn con làm việc gì khó, hãy kẹp nó giữa hai điều vui vẻ hoặc dễ dàng. Điều này giúp giảm sức ì tâm lý và sự phản kháng của trẻ.

Kiểm soát cảm xúc của cha mẹ

Dạy trẻ đặc biệt là một cuộc chiến về sự kiên nhẫn. Nếu bạn cảm thấy mình sắp “bùng nổ”, hãy tạm lánh đi 5 phút. Đừng dạy con khi đang giận dữ.

Nếu bạn cảm thấy bế tắc vì thiếu phương pháp bài bản, việc tham gia một khóa học giáo dục đặc biệt online dành cho phụ huynh là giải pháp tối ưu. Bạn sẽ được hướng dẫn “cầm tay chỉ việc” các kỹ thuật can thiệp hành vi chuyên sâu (như ABA, TEACCH) để áp dụng linh hoạt ngay tại phòng khách nhà mình.

5. Bước 5: Phối hợp với nhà trường và dinh dưỡng

Chiến lược tại trường học

Khi con đi học, phụ huynh cần chủ động trao đổi với giáo viên chủ nhiệm.

• Xin cho con ngồi bàn đầu (gần cô giáo) để giảm xao nhãng.

• Đề xuất cho con được ra ngoài giải lao ngắn (break time) hoặc làm các nhiệm vụ vận động như lau bảng, phát vở để giải phóng năng lượng.

Chế độ dinh dưỡng và vận động

Bên cạnh giáo dục, yếu tố sinh học cũng rất quan trọng.

• Dinh dưỡng: Bổ sung thực phẩm giàu Omega-3 (cá hồi, hạt óc chó) tốt cho não bộ. Hạn chế đường và phẩm màu thực phẩm vì chúng có thể kích thích sự hưng phấn thái quá.

• Vận động: Khuyến khích con chơi các môn thể thao cá nhân đòi hỏi sự tập trung như bơi lội, cầu lông, võ thuật.

6. Lời kết: Hành trình của sự kiên trì

Nuôi dạy một đứa trẻ ADHD chưa bao giờ là dễ dàng. Sẽ có những ngày bạn mệt mỏi và tự hỏi liệu mình đã làm đúng chưa, liệu trẻ mắc chứng rối loạn tăng động giảm chú ý phải làm sao để có tương lai tốt đẹp?

Hãy nhớ rằng, trẻ ADHD thường rất thông minh, sáng tạo và giàu tình cảm. Nhiệm vụ của chúng ta không phải là dập tắt ngọn lửa năng lượng đó, mà là hướng nó cháy đúng cách.

Để có một lộ trình đồng hành bài bản, khoa học và tiết kiệm thời gian mày mò thử sai, cha mẹ hãy tham khảo ngay khóa học rối loạn tăng động giảm chú ý trực tuyến của OME. Chúng tôi đã đóng gói toàn bộ kiến thức và kinh nghiệm thực chiến để giúp bạn trở thành chuyên gia của chính con mình.