Cách xác định huyệt trên cổ và các huyệt vùng cổ gáy chuẩn xác
Việc nắm vững cách xác định huyệt trên cổ là kỹ năng cốt lõi giúp cải thiện tuần hoàn máu não và giảm nhanh các cơn đau mỏi vai gáy. Do vùng cổ tập trung nhiều mạch máu và dây thần kinh quan trọng, việc nhận diện đúng huyệt vùng cổ gáy, các huyệt ở cổ trước hay các huyệt ở cổ họng đòi hỏi sự chính xác tuyệt đối về giải phẫu.
Tại OME Việt Nam, thông qua các khóa học xoa bóp bấm huyệt và đào tạo chuyên sâu về Y học cổ truyền, chúng tôi sẽ hướng dẫn bạn làm chủ kỹ thuật này để ứng dụng vào việc chăm sóc sức khỏe chủ động một cách an toàn và hiệu quả nhất.
I. Vị trí và cách xác định huyệt chuẩn xác
Vùng cổ được chia thành hai khu vực chính là cổ trước (liên quan đến hệ hô hấp, thực quản) và cổ gáy (liên quan đến cột sống và thần kinh trung ương). Do đó, cách xác định huyệt trên cổ đòi hỏi sự phân biệt rõ ràng giữa các mốc xương và các bó cơ lớn. Việc nhầm lẫn vị trí không chỉ làm giảm hiệu quả điều trị mà còn có thể gây áp lực lên các động mạch cảnh hoặc dây thần kinh nhạy cảm.
Dưới đây là hướng dẫn chi tiết về các nhóm huyệt quan trọng nhất thuộc Huyệt vùng cổ gáy và Các huyệt ở cổ trước mà bạn có thể tự thực hiện hoặc tìm hiểu sâu hơn tại các khóa đào tạo của Trung tâm OME.
1. Huyệt Thiên Đột (Huyệt tiêu biểu trong Các huyệt ở cổ họng)
Đây là huyệt vị quan trọng nhất trong nhóm Các huyệt ở cổ họng, thuộc Nhâm mạch, có tác dụng đặc trị các chứng bệnh về đường hô hấp và thực quản.
Vị trí theo giải phẫu: Huyệt nằm ở chính giữa chỗ lõm sát bờ trên của xương ức (hõm ức). Về mặt giải phẫu, huyệt nằm ngay trên cung động mạch chủ và sát dưới da là khí quản.
Cách xác định (Step-by-step):
Bước 1: Tư thế ngồi ngay ngắn trên ghế hoặc nằm ngửa trên giường, đầu hơi ngả về phía sau để làm lộ rõ vùng hõm ức. Thả lỏng hoàn toàn các cơ vùng cổ trước.
Bước 2: Sử dụng ngón tay trỏ hoặc ngón giữa rà dọc theo đường chính giữa cổ từ trên xuống dưới. Khi chạm đến phần xương cứng của ngực (xương ức), bạn sẽ thấy một điểm lõm sâu xuống ngay phía trên xương ức. Đây chính là vị trí của huyệt Thiên Đột.
Bước 3: Khi ấn đúng, bạn sẽ có cảm giác tức nặng tại vùng cổ họng. Lưu ý: Tại OME Việt Nam, chúng tôi luôn nhắc nhở học viên không được ấn quá mạnh hoặc ấn thẳng góc vào bên trong vì có thể gây khó thở hoặc kích thích thực quản gây ho. Kỹ thuật đúng là ấn hơi chéo xuống phía dưới xương ức.

2. Huyệt Phong Trì (Huyệt quan trọng vùng cổ gáy)
Khi nói về Huyệt vùng cổ gáy, Phong Trì là huyệt vị không thể bỏ qua. Đây là nơi “gió” (phong) tích tụ, thường gây ra các chứng đau đầu, cảm mạo và cứng cổ.
Vị trí theo giải phẫu: Huyệt nằm ở chỗ lõm của bờ trong cơ ức đòn chũm và bờ ngoài cơ thang bám vào đáy hộp sọ.
Cách xác định (Step-by-step):
Bước 1: Ngồi thẳng lưng, hơi cúi đầu về phía trước để các khối cơ ở gáy nổi rõ hơn.
Bước 2: Dùng hai ngón tay cái đặt vào giữa đáy hộp sọ (ngay hõm dưới xương chẩm). Sau đó, trượt hai ngón tay sang hai bên, vượt qua khối cơ thang dày. Khi ngón tay rơi vào một hõm sâu trước khi chạm đến cơ ức đòn chũm, đó là huyệt Phong Trì.
Bước 3: Khi ấn mạnh vào, bạn sẽ cảm thấy một luồng điện nhẹ hoặc cảm giác đau tức lan tỏa lên đỉnh đầu hoặc sang vùng thái dương. Đây là dấu hiệu bạn đã tìm đúng huyệt đạo.

=>>XEM NGAY KHÓA HỌC: Xoa bóp trị liệu đau cổ vai gáy theo Y học Cổ truyền
3. Huyệt Đại Chùy (Giao điểm cổ gáy và lưng)
Huyệt Đại Chùy đóng vai trò là “ngã tư” của các kinh dương, cực kỳ quan trọng trong việc tăng cường hệ miễn dịch và giải nhiệt cơ thể.
Vị trí theo giải phẫu: Huyệt nằm ở chỗ lõm ngay dưới mỏm gai của đốt sống cổ thứ 7 (C7).
Cách xác định (Step-by-step):
Bước 1: Ngồi thẳng, sau đó từ từ cúi đầu xuống hết cỡ.
Bước 2: Điểm mốc để tìm là quan sát vùng gáy, bạn sẽ thấy một hoặc hai khối xương nổi cao nhất lên. Để chắc chắn, bạn đặt ngón tay lên khối xương đó và xoay nhẹ đầu sang trái, phải. Đốt sống nào xoay nhẹ hoặc cố định thì đó là đốt sống ngực 1 (T1), còn đốt sống nào xoay theo cử động của cổ là đốt sống cổ 7 (C7). Huyệt nằm ngay dưới đốt sống C7 này.
Bước 3: Cảm giác khi ấn đúng là vùng cổ gáy nóng lên, cảm giác tê nhẹ lan sang hai bên vai.

4. Các huyệt ở cổ trước (Huyệt Nhân Nghênh)
Bên cạnh Thiên Đột, khu vực Các huyệt ở cổ trước còn có huyệt Nhân Nghênh, liên quan mật thiết đến việc điều hòa huyết áp.
Vị trí theo giải phẫu: Nằm ở vùng cổ trước, ngang với bờ trên sụn giáp (yết hầu), sát bờ trước cơ ức đòn chũm.
Cách xác định (Step-by-step):
Bước 1: Ngồi thẳng, mặt nhìn thẳng về phía trước.
Bước 2: Xác định điểm cao nhất của yết hầu (đối với nam giới) hoặc sụn giáp (đối với nữ giới). Từ điểm này đo ngang ra hai bên khoảng 1,5 thốn (khoảng 2 ngón tay). Bạn sẽ cảm thấy mạch đập của động mạch cảnh ngay dưới ngón tay.
Bước 3: Khi ấn nhẹ, bạn sẽ thấy mạch đập rõ rệt và cảm giác hơi căng tức vùng cổ. Tuyệt đối không ấn mạnh đồng thời cả hai bên huyệt Nhân Nghênh để tránh làm tụt huyết áp đột ngột.

=>>ĐỌC THÊM: Lắm Rõ Lợi Ích Của Các Huyệt Vị Trên Cổ Và Cổ Vai Gáy
II. Tác dụng của huyệt đối với sức khỏe
Việc nắm vững cách xác định huyệt trên cổ không chỉ giúp ích cho các kỹ thuật viên chuyên nghiệp mà còn là “cứu cánh” cho những ai đang gặp vấn đề về sức khỏe do lối sống hiện đại. Các tác động vào huyệt vùng cổ gáy hay các huyệt ở cổ họng mang lại hiệu quả kép: vừa giải quyết triệu chứng tại chỗ, vừa điều hòa toàn thân.
1. Trị liệu tại chỗ (Khu vực đầu, mặt, cổ)
Hệ thống Các huyệt ở cổ trước và sau gáy là “trạm kiểm soát” lưu thông khí huyết lên não. Tác động đúng cách mang lại những lợi ích rõ rệt:
- Giảm đau mỏi vai gáy và cứng cổ: Các huyệt như Phong Trì, Đại Chùy giúp thư giãn các bó cơ thang và cơ ức đòn chũm, giải phóng các dây thần kinh bị chèn ép do tư thế ngồi làm việc sai hoặc ngủ sai cách.
- Cải thiện các vấn đề về họng và hô hấp: Tác động vào các huyệt ở cổ họng (như Thiên Đột) giúp giảm ho, tiêu đờm, hỗ trợ điều trị viêm họng mãn tính, khàn tiếng và các triệu chứng khó nuốt.
- Tăng cường tuần hoàn máu não: Việc khai thông các huyệt vùng cổ gáy giúp máu lưu thông lên não tốt hơn, từ đó giảm nhanh các triệu chứng đau đầu, hoa mắt, chóng mặt và ù tai.
2. Trị liệu toàn thân và theo kinh mạch
Cổ là nơi đi qua của nhiều đường kinh lớn như kinh Bàng quang, kinh Đởm, kinh Tiểu trường và Nhâm – Đốc mạch. Do đó, kích thích huyệt vùng này có tác động sâu rộng:
- Tăng cường hệ miễn dịch: Huyệt Đại Chùy là nơi hội tụ của 6 kinh dương và Đốc mạch. Bấm huyệt này thường xuyên giúp nâng cao sức đề kháng, phòng ngừa cảm mạo và hạ sốt hiệu quả.
- Điều hòa huyết áp và hệ thần kinh: Các huyệt như Nhân Nghênh thuộc nhóm các huyệt ở cổ trước có khả năng điều chỉnh nhịp tim và ổn định huyết áp thông qua việc tác động vào xoang động mạch cảnh.
- Giải tỏa căng thẳng (Stress): Kích thích hệ thống huyệt vùng cổ giúp làm dịu hệ thần kinh trung ương, giúp tinh thần thư thái và cải thiện chất lượng giấc ngủ đáng kể.

=>>BÀI VIẾT CHO BẠN: 4 Cách Xoa Bóp Chữa Đau Cổ Vai Gáy Dứt Điểm Ngay Lập Tức
3. Ứng dụng trong chăm sóc sức khỏe chủ động
Tại sao mỗi người nên học cách tự bấm huyệt vùng cổ hàng ngày?
- Phòng ngừa thoái hóa cột sống cổ: Việc thường xuyên tác động vào huyệt vùng cổ gáy giúp duy trì sự linh hoạt của các đốt sống, ngăn ngừa tình trạng vôi hóa và thoát vị đĩa đệm cổ ngay từ sớm.
- Tiết kiệm thời gian và chi phí: Thay vì phụ thuộc hoàn toàn vào thuốc, bạn có thể tự mình thực hiện các thao tác xoa bóp cơ bản để giải quyết các cơn đau nhức nhẹ ngay khi chúng mới khởi phát.
- Nâng cao chất lượng cuộc sống: Một vùng cổ khỏe mạnh, linh hoạt là nền tảng để bạn có một trí tuệ minh mẫn và năng suất làm việc cao.
Tóm lại, việc nắm vững cách xác định huyệt trên cổ là chìa khóa giúp bạn chủ động chăm sóc hệ hô hấp và thần kinh não bộ một cách tự nhiên. Dù tác động vào Huyệt vùng cổ gáy, các huyệt ở cổ trước hay các huyệt ở cổ họng, sự chính xác về vị trí luôn là yếu tố quyết định đến tính an toàn và hiệu quả trị liệu.
Để được hướng dẫn chuyên sâu và bài bản nhất, bạn hãy tham gia ngay các khóa học của y học cổ truyền trực tuyến tại OME Việt Nam. Chúng tôi sẽ giúp bạn làm chủ đôi bàn tay để bảo vệ sức khỏe cho chính mình và cộng đồng!
Liên hệ ngay với OME Việt Nam để được tư vấn lộ trình học phù hợp nhất!
Mọi thông tin chi tiết về các khóa học quý anh chị học viên có thể liên hệ theo thông tin dưới đây
TRUNG TÂM ĐÀO TẠO VÀ CHĂM SÓC SỨC KHOẺ CHỦ ĐỘNG OME VIỆT NAM
Hotline: 0966.000.643
Website: ome.edu.vn
Email: [email protected]
Địa chỉ: Số 116 Trần Vỹ, Phường Phú Diễn, Thành phố Hà Nội
