Trẻ bị rối loạn tăng động giảm chú ý có dấu hiệu gì?

Câu hỏi “Trẻ bị rối loạn tăng động giảm chú ý có dấu hiệu gì?” là bước đầu tiên và quan trọng nhất trên hành trình tìm kiếm sự hỗ trợ. Rối loạn Tăng động Giảm chú ý (Attention-Deficit/Hyperactivity Disorder – ADHD) là một rối loạn phát triển thần kinh phổ biến, gây ảnh hưởng đến khả năng chú ý, kiểm soát bốc đồng và điều chỉnh hoạt động.

Việc nhận biết chính xác dấu hiệu rối loạn tăng động giảm chú ý không chỉ giúp xác định nhu cầu chẩn đoán mà còn định hình lộ trình điều trị ADHD hiệu quả. Tuy nhiên, các chỉ báo này rất đa dạng và thường bị nhầm lẫn với sự nghịch ngợm thông thường. Cần phải dựa trên các tiêu chuẩn lâm sàng nghiêm ngặt để phân biệt.

Bài viết này sẽ đi thẳng vào phân tích 18 triệu chứng cốt lõi của dấu hiệu rối loạn tăng động giảm chú ý ở cả ADHD ở trẻ em và ADHD ở người lớn, đồng thời nhấn mạnh vai trò của can thiệp hành vi ADHD trong lộ trình hỗ trợ toàn diện.

1. Dấu hiệu rối loạn tăng động giảm chú ý thuộc nhóm giảm chú ý

 

>> XEM THÊM: Khóa học nhận diện trẻ tăng động giảm chú ý và cách giáo dục

 

Nhóm triệu chứng Giảm chú ý (Inattention) là một nửa quan trọng để trả lời cho câu hỏi “Trẻ bị rối loạn tăng động giảm chú ý có dấu hiệu gì?”. Để được chẩn đoán mắc thể Giảm chú ý trội, trẻ cần biểu hiện ít nhất 6 trong 9 dấu hiệu sau đây (người lớn/vị thành niên cần 5).

1.1. 9 Dấu hiệu chính của nhóm giảm chú ý

1. Thiếu chú ý đến chi tiết: Thường xuyên mắc lỗi bất cẩn trong bài tập ở trường, công việc, hoặc các hoạt động khác do bỏ sót chi tiết.

2. Khó duy trì sự chú ý: Gặp khó khăn khi giữ sự tập trung trong các bài học, cuộc trò chuyện, hoặc các hoạt động giải trí kéo dài.

3. Không lắng nghe: Thường xuyên tỏ ra không lắng nghe hoặc không hiểu khi được nói chuyện trực tiếp.

4. Không hoàn thành nhiệm vụ: Không tuân theo các hướng dẫn và không hoàn thành bài tập ở trường, việc nhà, hoặc nhiệm vụ tại nơi làm việc (không phải do không hiểu hoặc chống đối).

5. Khó tổ chức: Gặp khó khăn trong việc tổ chức các nhiệm vụ và hoạt động (ví dụ: quản lý thời gian, giữ gìn tài sản cá nhân).

6. Tránh né nỗ lực tinh thần: Tránh, không thích, hoặc miễn cưỡng tham gia vào các nhiệm vụ đòi hỏi nỗ lực tinh thần liên tục (ví dụ: làm bài tập về nhà, chuẩn bị báo cáo).

7. Đánh mất đồ đạc: Thường xuyên đánh mất các vật dụng cần thiết cho nhiệm vụ hoặc hoạt động (ví dụ: sách vở, chìa khóa, điện thoại).

8. Dễ bị phân tâm: Dễ bị phân tâm bởi các kích thích không liên quan (tiếng ồn, hình ảnh).

9. Quên hoạt động hàng ngày: Thường xuyên quên các hoạt động hàng ngày như làm bài tập, mang đồ dùng hoặc thực hiện các cuộc hẹn.

1.2. Ảnh hưởng của các chỉ báo này lên ADHD ở trẻ em

Các chỉ báo này thường khiến ADHD ở trẻ em bị dán nhãn là “mơ màng” hoặc “lười biếng” tại trường học.

• Hậu quả: Ảnh hưởng lớn nhất là việc hoàn thành bài tập và khó khăn trong việc tuân thủ luật chơi hoặc hướng dẫn từ giáo viên.

Việc xác định các dấu hiệu rối loạn tăng động giảm chú ý ở từng lứa tuổi là bước đầu tiên để lập kế hoạch hỗ trợ. Phụ huynh có thể tìm đến trung tâm OME để được sàng lọc, đánh giá chuyên sâu và xây dựng lộ trình can thiệp cá nhân hóa.

2. Dấu hiệu rối loạn tăng động giảm chú ý thuộc nhóm tăng động và bốc đồng

Nhóm triệu chứng Tăng động/Bốc đồng (Hyperactivity/Impulsivity) giải thích rõ ràng hơn về khía cạnh “tăng động” khi trẻ có biểu hiện của rối loạn này.

2.1. 9 Dấu hiệu chính của nhóm tăng động và bốc đồng

Để được chẩn đoán, ADHD ở trẻ em cần biểu hiện ít nhất 6 trong 9 dấu hiệu sau (người lớn/vị thành niên cần 5):

1. Bồn chồn/Vặn vẹo: Thường xuyên bồn chồn tay hoặc chân, hoặc vặn vẹo trên ghế.

2. Khó ngồi yên: Khó ngồi yên trong lớp học hoặc các tình huống cần giữ tư thế ổn định.

3. Chạy nhảy/Leo trèo: Thường xuyên chạy nhảy hoặc leo trèo không phù hợp bối cảnh (ở ADHD ở người lớn: cảm giác bồn chồn nội tâm).

4. Khó khăn khi chơi im lặng: Khó khăn khi chơi hoặc tham gia hoạt động giải trí một cách lặng lẽ.

5. Hoạt động không ngừng: Thường xuyên hoạt động như thể bị “lái” bởi động cơ hoặc “luôn luôn di chuyển” (On the go).

6. Nói quá nhiều: Nói chuyện liên tục, không đúng lúc.

7. Trả lời vội vàng: Thường xuyên trả lời hoặc đưa ra nhận xét trước khi câu hỏi được hoàn thành (Bốc đồng).

8. Khó chờ đợi: Khó khăn trong việc chờ đợi đến lượt mình (ví dụ: xếp hàng, trong trò chơi).

9. Ngắt lời: Thường xuyên ngắt lời hoặc xâm phạm cuộc trò chuyện của người khác.

2.2. So sánh biểu hiện ở trẻ em và người lớn

• ADHD ở trẻ em: Các dấu hiệu rối loạn tăng động giảm chú ý thuộc nhóm tăng động rất rõ rệt và nhìn thấy được (như chạy nhảy, bồn chồn vật lý).

• ADHD ở người lớn: Các biểu hiện tăng động giảm xuống, chuyển thành sự bồn chồn nội tâm (cảm thấy căng thẳng bên trong, khó thư giãn) và sự khó khăn trong quản lý cảm xúc.

Để quản lý stress, lo âu và củng cố kiến thức tâm lý nền tảng cho việc đồng hành cùng con hoặc tự hỗ trợ bản thân nếu là ADHD ở người lớn, bạn nên tham khảo khóa học tâm lý học online để trang bị kỹ năng chăm sóc sức khỏe tinh thần.

3. Lộ trình điều trị ADHD toàn diện và can thiệp hành vi

 

>> XEM THÊM: 5 bài test rối loạn tăng động giảm chú ý cho trẻ

 

Việc nhận biết trẻ bị rối loạn tăng động giảm chú ý có dấu hiệu gì chỉ là sự khởi đầu. Lộ trình điều trị ADHD hiệu quả nhất phải dựa trên nguyên tắc đa mô thức, trong đó liệu pháp hành vi là cốt lõi.

3.1. Mục tiêu của điều trị ADHD

Mục tiêu của việc điều trị ADHD là giảm thiểu tần suất và cường độ của các dấu hiệu rối loạn tăng động giảm chú ý để cải thiện chức năng xã hội, học tập và chất lượng cuộc sống:

1. Liệu pháp Hành vi (Behavioral Therapy): Là nền tảng, giúp trẻ và gia đình xây dựng kỹ năng quản lý các biểu hiện.

2. Can thiệp Y tế: Sử dụng thuốc để điều chỉnh các chất dẫn truyền thần kinh.

3. Hỗ trợ Giáo dục: Điều chỉnh môi trường học tập.

3.2. Can thiệp hành vi ADHD: Kỹ thuật cốt lõi

Can thiệp hành vi ADHD tập trung vào việc tạo ra một môi trường có cấu trúc rõ ràng, sử dụng các chiến lược củng cố tích cực để thay đổi hành vi:

• Kỹ thuật Củng cố Tích cực: Thưởng và khen ngợi ngay lập tức khi trẻ thể hiện hành vi mong muốn.

• Xây dựng Cấu trúc: Sử dụng lịch trình trực quan, phân nhỏ nhiệm vụ, và đặt ra các quy tắc rõ ràng, nhất quán để giảm sự bốc đồng.

Kiến thức chuyên môn sâu về các phương pháp can thiệp hành vi ADHD là cốt lõi để thành công. Để nắm vững các phương pháp luận, chiến lược và kỹ thuật chuyên biệt phù hợp cho việc chẩn đoán và xây dựng chương trình hỗ trợ, bạn nên tham khảo khóa học giáo dục đặc biệt online để nâng cao chuyên môn và kinh nghiệm thực hành.

4. Tầm quan trọng của tính nhất quán và huấn luyện phụ huynh

Sự thành công của việc điều trị ADHD phụ thuộc lớn vào tính nhất quán trong liệu pháp hành vi tại nhà và trường học.

4.1. Tầm quan trọng của việc quản lý dấu hiệu trong môi trường sống

Môi trường không có cấu trúc là thách thức lớn nhất đối với trẻ bị rối loạn tăng động giảm chú ý. Phụ huynh và giáo viên cần làm việc cùng nhau để:

• Đồng nhất: Đảm bảo các quy tắc và hệ thống khen thưởng được áp dụng nhất quán.

• Hỗ trợ chức năng điều hành: Cung cấp các công cụ hỗ trợ tổ chức để giảm thiểu ảnh hưởng của các chỉ báo lên hiệu suất học tập.

4.2. Huấn luyện phụ huynh để duy trì can thiệp hành vi ADHD

Phụ huynh là nhân tố quan trọng nhất trong việc duy trì tính nhất quán của can thiệp hành vi ADHD. Việc huấn luyện phụ huynh giúp họ hiểu được chức năng thần kinh của con và cách phản ứng một cách xây dựng với các dấu hiệu rối loạn tăng động giảm chú ý.

Để đồng hành hiệu quả cùng con và nắm vững các kỹ thuật quản lý hành vi và hỗ trợ giáo dục tại nhà, bạn nên tham gia khóa học rối loạn tăng động giảm chú ý trực tuyến. Đây là nơi cung cấp kiến thức thực hành chuyên sâu cho phụ huynh, giúp quản lý tốt hơn tình trạng này.

Kết luận

Trẻ bị rối loạn tăng động giảm chú ý có dấu hiệu gì là câu hỏi cần được trả lời bằng sự thấu hiểu và hành động. Với sự kết hợp của chẩn đoán chính xác, điều trị ADHD bằng thuốc (nếu cần), và can thiệp hành vi ADHD nhất quán, trẻ mắc ADHD hoàn toàn có thể phát triển mạnh mẽ và đạt được thành công.

Hãy hành động ngay hôm nay để bắt đầu lộ trình hỗ trợ toàn diện.

TRUNG TÂM ĐÀO TẠO VÀ CHĂM SÓC SỨC KHOẺ CHỦ ĐỘNG OME VIỆT NAM

Hotline: 0966.000.643

Website: ome.edu.vn

Email: [email protected]

Địa chỉ: Số 116 Trần Vỹ, Phường Phú Diễn, Thành phố Hà Nội